ขวัญปกาเกอะญอ 37 ประการ ชาวปกาเกอญอะ (กะเหรี่ยง) เชื่อว่ามนุษย์เกิดมามีขวัญอยู่ในตัว 37 ประการ ประกอบด้วย ขวัญที่อยู่ในตัว 5 ประการ และอีก 32 ประการอยู่ในตัวสัตว์ต่างๆ แบ่งออกเป็น 4 ชนิด ได้แก่ สัตว์ปีก สัตว์น้ำ สัตว์บก และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ รายละเอียดตามภาพ
ประเพณี 12 เดือนของปาเกอะญอและคติความเชื่อของปาเกอะญอ รายละเอียดตามภาพประกอบ
วันเดือนปีกะเหรี่ยง วันเดือนปีของปวาเก่อญอ (กะเหรี่ยง) แต่ละเดือนมีพิธีกรรมอะไรบ้าง เล่าโดย พาตี่ติ๊ป่า บันทึกโดย เด็กสามหมอก เมื่อเช้าวันที่ 24 พฤษภาคม 2556 ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชา ณ บ้านพาตี่ติ๊ป่า เวลาประมาณ 11.00 น. 12 เดือนของปวาเก่อญอ มีชื่อเรียกดังนี้ มกราคม เรียกว่า เต่อเล กุมภาพันธ์ เรียก ทีแพะ มีนาคม เรียกว่า ทีคุ เมษายน เรียกว่า ลาเซอ พฤกษภาคม เรียกว่า เดะญา มิถุนายน เรียกว่า ลานุ้ย กรกฏาคม เรียกว่า ลาเฆาะ สิงหาคม เรียกว่า ลาคุ กันยายน เรียกว่า ชิหมื่อ ตุลาคม เรียกว่า ชิฉ่า พฤศจิกายน เรียกว่า ลานอ ธันวาคม […]
“ธา” ที่เกี่ยวกับชีวิตและความรักระหว่างหญิงชายของกะเหรี่ยง 1. ตือ เลอะ เจ๊าะ มี ถ่อ เดาะ นา เจ๊าะ เต่อ โอะ ลอ ข่อ เต่อ กฺา ถึงวันที่เรารู้ว่าเรารักกัน พี่จะไม่อยู่เดียวดายอีกต่อไป 2. มี เต่อ ยุ้ แก เต่อ กว่า ลา ลา เต่อ ทู่ เส่อ ยื่อ บะ นา หลับไปตื่นหนึ่งตื่นขึ้นมาดูดวงจันทร์ ดวงจันทร์ยังไม่ตรงหัว ใจคิดถึงเจ้า 3. ชิหมื่อถ่อ ชิหมื่อ […]
โถ่บีข่า (นกขวัญข้าว) เป็นนกที่อยู่คู่กับปวาเก่อญอมายาวนาน ซึ่งก่อนที่ชาวปวาเก่ อญอจะทำนาทำไร่ก็จะทำพิธีเรียกนก (โถ่บีข่า) เพื่อให้มาอยู่ มาปกปักรักษาดูแลข้าวจนกว่าจะเสร็จสิ้นฤดูทำนาทำไร่ หลัง จากที่เก็บเกี่ยวผลผลิตเสร็จใส่ข้าวใหม่ในยุ้งฉางเรียบร้อยแล้ว ก็ จะทำพิธีเรียกนกให้มากินข้าวกินแตงอีกรอบหนึ่ง จากนั้นก็จะ ให้นกกลับไปพักผ่อน ชาวปวาเก่อญอเชื่อว่านกจะบินขึ้นไปบน ฟ้า ครั้นเมื่อถึงฤดูทำนาทำไร่ก็ให้กลับมาอีก ทำเฉกเช่นนี้ทุกปี บ้านหลังไหนที่ทำเป็นประจำจะมีนก (โถ่บีข่า)มาพักอยู่ใน บ้านถ้าไม่อยู่ในบ้านก็จะอยู่ในเถียงนา คอยดูแลปกปักรักษาสืบ ไป คำขอหรือคำอธิฐานตอนเรียกนกขวัญข้าวหลังจากที่เสร็จสิ้นฤดู เก็บเกี่ยวผลผลิต โถ่เออมาต่าวี เอาะต่าแตะลี แฮลอเอาะหลู่เอาะดี ดีสีโชวฺพอ แซ วะแซวะเกถ่อโอะพิ ตือด๊อลอบะ
